روزجهانی غذا

 

هرثانیه یک نفر از گرسنگی درجهان می میرد.......

24 مهرماه  16 اکتبر سالروز جهانی غذا روز همدردی !؟ با انسانهایی که از ابتدایی ترین حق !!!؟ خود محروم هستند وروز گرسنگان جهان ...بر وجدان های خفته ،شکمهای سیر و...؟ مبارک باد.

فقریکی ازعمده ترین علل سوء تغذیه درجهان است ، 840  میلیون نفر دردنیا با مشکل کمبود تغذیه و 96 درصد آنها ازکمبود دریافت انرژی  ( فقر مطلق) رنج می برنذ.    

دکتر شیخ الاسلام مدیر دفتربهبود تغذیه وزارت بهداشت  میگوید: 15 درصد کودکان کشور دچارسوء تغذیه هستند وسالانه 5/6 میلیاردتومان ضرر ناشی از سوء تغذیه به کشور وارد میشود.

همچنین نماینده زاهدان میگوید:.... متاسفانه یارانه هایی که به مواد غذایی پرداخت میشود عادلانه نیست ، مثلا درحال حاضر 40 درصد شیر یارانه ای کشور در تهران توزیع می شود در صورتی که شاید در تهران 10 درصد جمعیت تهران زندگی می کنند.متاسفانه توجه دولتمردان بیشتر روی تهران است چون تهران پایتخت است ومناطق محروم وفقیر نشین تقریبا فراموش شده اند.

در جهان کنونی فقر گرسنگی بیماری بیداد میکند واین در حالی است که بودجه های کشورها خرج تسلیحات ،

تبلیغات دولتها سرکوب مخالفان حکومتها  دستگاههای امنیتی وجنگهای بدون دلیل  با همسایگان هم سرنوشت  می گردد و کودکان گرسنه نان شبانه خویش را از سرباز خانه ها گدایی میکنند  درحالی  که انجا که نظامیان مشق قتال میکنند میتوانست گستره چمنی باشد برای بازی کودکان .

امروز روز جهانی غذاست وسمینارها وکنفرانسهای مختلف برای رسیدگی به گرسنگان 5 قاره از جهان برپا می شود ، اماهنوز چشمهای بی رمق گرسنگان این کره خاکی به دستهای فربه برگزارکنندگان این نشستها دوخته شده است .ناله های بیدادگر فقر همچنان بلند است و فقط شعارهای زیباست که به یاری آنها میشتابد.

متا سفانه این در حالی است که آموزه های دینی ما مسلمانان بطور صریح تاکید می کند که:

اارایت الذی یکذب بالدین #  فذالک الذی یدع الیتیم #  ولا یحض علی طعام المسکین #  ....    

منبع آمار: جام جم شماره   1558

 
نگاهی به وضعیت فعلی تولید و مصرف غذا در جهان و تعهدات کشورهای توسعه یافته:
فقر غذ ایی؛ تعهداتی که روی کاغذ ماندند!

جوکیم وان برادن
مترجم: لیلی کشوادی
منبع: برنامه جهانی غذا، دسامبر 2005
 

     گرچه سال های 2004 و 2005 از حیث توجه به کاهش گرسنگی در جهان امیدوارکننده بود، اما هنوز هم جهان با همان مشکلات همیشگی و گسترده گرسنگی و رواج سوءتغذیه مواجه است. به علاوه این نکته مشخص تر شده است که گرسنگی پنهان ناشی از کمبود ویتامین ها و موادمعدنی، معضلی رایج و عمومی است. درعین حال مصرف بیش از حد و مشکلات مرتبط با بیماری های مزمن همراه این روند، به خانواده های فقیر نیز رسیده است.
     طی دهه گذشته پیشرفت در مسیر کاهش گرسنگی کند بوده است. طی دهه 1990 در کشورهای درحال توسعه، از شمار افراد دچار فقر موادغذایی فقط 9 میلیون نفر کاسته شد، که تنها یک درصد از کل افراد مبتلا به این نوع سوءتغذیه را شامل می شود. روند پیشرفت در کاهش گرسنگی در بین مناطق و کشورها ناهمگون بوده است. گرچه از سال 1990 از تعداد گرسنگان در چین کاسته شده اما در سایر کشورهای درحال توسعه آمار گرسنگان افزایش یافته و این وضعیت در منطقه زیرصحرای آفریقا بسیار وخیمتر شده است، زیرا طی این مدت افراد گرسنه منطقه 20 درصد بیشتر شده اند. به همین نحو بین سال های 2000 تا 2005، تعداد کودکان دچار کمبود وزن در اکثر نقاط آفریقا، افزایش ،اما در سایر کشورهای درحال توسعه کاهش یافته است.
     فقر موادمعدنی و ویتامین ها، یک مشکل بهداشتی جهانی است. کمبود ویتامین آ، آهن و روی، احتمال مرگ زودرس کودکان و زنان را افزایش می دهد و مانع رشد هوشی کودکان و درنتیجه منجر به کاهش کیفیت زندگی، بهره وری و رشد اقتصادی در کشورهای درحال توسعه می شود. 70 درصد زنان هندی و حدود 50 درصد زنان کشورها ی زیرصحرای آفریقا مبتلا به فقر آهن هستند. قریب به 40 درصد کودکان زیر پنج سال کشورهای درحال توسعه، دچار کمبود ویتامین آ، هستند که باعث ضعف سیستم ایمنی بدن و درنهایت مرگ یک میلیون کودک در سال می شود.
     این بحران در برخی کشورها وخیمتر است. در هند تقریباً 60 درصد کودکان پیش دبستانی دچار فقر ویتامین <آ> هستند.
     بحران غذایی و فجایع طبیعی: در دسامبر 2004، کشورهای حاشیه اقیانوس هند با وقوع سونامی که باعث مرگ 280 هزار نفر و آوارگی 5/1 میلیون نفر شد، در بخش کشاورزی ساحلی و ماهیگیری به شدت آسیب دیدند و صدها هزار نفر بیکار شدند. در اکتبر 2005 وقوع زلزله در جنوب آسیا منجر به مرگ 75 هزار نفر در هند و پاکستان و از بین رفتن صدها میلیون دلار وام و تولیدات کشاورزی شد. طی دو دهه گذشته فجایع طبیعی و نیز مرگ و میر مردم ناشی از این حوادث، افزایش یافته است.
     سایر فجایعی که منجر به بحران غذایی شده و به دست بشر به وجود آمده شامل جنگ ها و درگیری ها است، خوشبختانه از اوایل دهه 1990 تعداد جنگ ها بسیار کاهش یافته است، اما تداوم درگیری در نقاطی مثل عراق همچنان منشاء فقر و گرسنگی صدها هزار نفر است.
     تولید جهانی غذا: در سال 2004 تولید غلات از مرز دو میلیارد تن گذشت که 9 درصد نسبت به سال قبل افزایش داشت.
     بیشتر این افزایش در کشورهای توسعه یافته به خصوص آمریکا و اتحادیه اروپا، و سهم کشورهای درحال توسعه تنها 3 درصد بود. اما این روند در سال 2005 کاهش یافت. به هرحال از حیث میزان تولید و استفاده از فناوری، تغییرات عمده ای در مناطق مختلف مشاهده می شود، به خصوص طی پنج سال گذشته میزان تولید غلات در برزیل به طور چشمگیری افزایش داشته است.
     طی 9 سال گذشته در جهان زراعت به کمک اصلاح نباتات به طور پیوسته افزایش یافته است. تا سال 2004 حدود 3/8 میلیون کشاورز در 17 کشور به این نحو زراعت می کردند. 30 درصد از کل زراعت به کمک اصلاح نباتات از آن کشورهای درحال توسعه است. به علاوه طی همین مدت میزان زمین های زیرکشت به این طریق در کشورهای درحال توسعه، برای نخستین بار از کشورهای توسعه یافته بیشتر است.
     هرچند تولیدات کشاورزی اصلاح شده از طریق نظام های پژوهشی بخش دولتی در کشورهای درحال توسعه به طور پیوسته افزایش یافته است. اما حتی بهره گیری از روش های نوین تحولات اخیر در اوضاع جهانی غذا، پاسخ روشنی به فرصت ها و تهدیدها ارایه نمی دهد. ازاین رو باید عوامل تغییرگذاری را بررسی کرد که بر وضعیت جهانی غذا مؤ ثرند.
   
    
 
عوامل مؤ ثر بر وضعیت جهانی غذا
     درحال حاضر وضعیت جهانی غذا به تحولات جدیدی مثل سیاست های نوین جهانی و ملی، تغییرات در تجارت جهانی تولیدات کشاورزی و افزایش بهای نفت بستگی دارد.
     کمک و سیاست جهانی: پس از پذیرش اهداف توسعه هزاره MGDs در سپتامبر 2000، محو فقر در را س دستور کار جهانی قرار گرفت و باعث تغییر عقاید توسعه ای و سیاست های اقتصادی جهان شد. در سال 2005 اقدام هایی برای توجه به فقر و گرسنگی و توجه جدیدی به مناطق کشاورزی و روستایی شد، همان مناطقی که بیشترین شمار گرسنگان و فقیران را دربردارد.
     در مارس 2005 کمیسیون آفریقا با انتشار گزارشی تحت عنوان <نفع مشترک ما> در چند زمینه توصیه هایی جدی به کشورهای این منطقه و کشورهای جهان کرد، از جمله: مدیریت صحیح و ایجاد توانایی و نیز برقراری صلح و امنیت، دوبرابر کردن کمک ها به زیرصحرای آفریقا تا سال 2010، و نیز بررسی روند پیشرفت در سال 2010. این کمیسیون همچنین خواهان بخشش صد درصدی بدهی کشورهای فقیر این منطقه شد.
     در اجلاس گروه 8 در ژوئیه 2005 در <گلن گلز> اسکاتلند که آفریقا در آن حضور برجسته ای داشت، رهبران کشورهای گروه 8 در کنار توصیه های کمیسیون آفریقا بر این موارد توافق کردند:
     - افزایش میزان کمک به آفریقا تا سالانه 25 میلیارد دلار تا سال 2010.
     - بخشش صددرصدی بدهی های چندجانبه کشورهای بسیار فقیر و بخشش 17 میلیارد دلار از بدهی کشور نیجریه.
     سیاست تجارت جهانی: کمک های مالی به تنهایی باعث تحقق اهداف هزاره نمی شود. ایجاد فرصت های بهتر تجاری برای کشورهای درحال توسعه یک عامل اساسی است. بسیار مهم است که نظام تجاری عادلانه قانونمندی را از طریق یک نگرش سه سویه تقویت کرد، یعنی:
     1- کشورهای صنعتی باید امکان دسترسی به بازارهایشان را بیشتر میسر کنند.
     2- کشورهای درحال توسعه باید موانع تجاری را کاهش دهند.
     3- کشورهای ثروتمند برای ورود کشاورزان فقیر به بازارها باید بیشتر کمک کنند.
     نگرانی ها درمورد امنیت غذایی برای تولید تجاری دامی مهمتر است، زیرا این بخش فرصت های زیادی را برای دامداران کوچک دربردارد، اما درحال حاضر به علت شیوع بیماری های دامی و آنفلوانزای مرغی، تجارت جهانی در این بخش به شدت محدود شده است.
     سیاست های جدید در سطح کشوری و منطقه ای: سیاست های جهانی باید در راستای اقدام مناسب در سطح کشوری -جایی که سیاست ها تنظیم، بودجه ها مقرر و برنامه ها پیشنهاد می شود- متمرکز شود. در سال 2005 برخی از کشورهای درحال توسعه، پیشرفت های چشمگیری را در این زمینه و عمدتاً به علت اعمال فشارهای خارجی داشتند. چین توجه زیادی به مسا له برابری و نه فقط صرفاً رشد داشت و متعهد شد که مزایای اقتصادی ناشی از رشد بین تمام مردم کشور توزیع شود. در بودجه 2006-2005 هند، سهم بیشتری به کشاورزی و توسعه روستایی از جمله مدیریت آب، آموزش، بهداشت و اشتغال و به منظور کاهش فقر اختصاص یافت. برزیل بودجه برنامه به صفر رساندن گرسنگی را از 7/5 میلیارد دلار در سال 2003 به 2/12 میلیارد دلار در سال 2005 افزایش داد. دولت های آفریقایی نیز در این زمینه در کنار هم و از طریق احیای اتحادیه آفریقا و برنامه جدید توسعه ای، همکاری کردند.
     تغییر نظام کنترل موادغذایی به دست شرکت ها: درحال حاضر نه تنها بخش دولتی بلکه بخش خصوصی عامل مهمی در تغییر وضعیت جهانی غذا و نوآوری ها و نظام پژوهشی محسوب می شود. نظامی که شرکت ها بر موادغذایی کنترل دارند، باعث افزایش سهم شرکت های چندملیتی در بازارهای کشورهای درحال توسعه شده، زیرا رشد روند شهرنشینی مصرف کنندگان جدیدی را برای خرده فروشی موادغذایی به وجود آورده است.
     به علاوه، عامل رو به رشد در زنجیره غذایی این کشورها بخش بازار موادغذایی است که در برخی کشورها میزان فروش آن سالانه 20 درصد افزایش داشته است. ازاین گذشته، از آنجا که مصرف کنندگان شهری، تمایل بیشتری به غذاهای فرآیند شده، نشان داده اند، تولید این گونه مواد نیز رو به افزایش است. همه این عوامل باعث تقویت و گسترش شرکت ها در زنجیره غذایی و کنترل بازار شده است.
     درعین حال افزایش درآمد مصرف کننده و تغییر روش زندگی، بازارهای بزرگتری را برای تولیدات کشاورزی و دامی گران مثل میوه، سبزی، ماهی و گوشت به وجود آورده است. بازارهای رو به رشد این تولیدات فرصتی برای کشاورزان کشورهای درحال توسعه و جهت تنوع تولیدات و افزایش درآمد محسوب می شود.
     بهای غذا و انرژی: طی دهه های گذشته کاهش درازمدتی در بهای موادغذایی به وجود آمده که به علت پیشرفت فناوری است و طی سال های آتی نیز ادامه خواهد داشت. اما عامل جدید در بهای تولیدات کشاورزی و درنتیجه فقر و گرسنگی، بهای انرژی است که افزایش آن در افزایش بهای تولیدات کشاورزی مؤ ثر است. ولی ممکن است این وضعیت با تولید انرژی از محصولات کشاورزی به طور اساسی تغییر کند و بسیاری از کشورهای درحال توسعه به استفاده از این منابع گیاهی روی آورده اند.
   
     سخن پایانی
     در دو سال گذشته و از زمان آخرین گزارش وضعیت غذای جهان، سه عامل اساسی تغییر نکرده است. نخست، جمعیت جهان که همچنان درحال افزایش است و طی سال های بعدی به 9 میلیارد نفر می رسد، دوم، در کشورهای درحال توسعه بخش اعظم کشاورزی در دست زارعان کوچک است و این روند ادامه خواهد داشت. سوم، فقر همچنان منشاء اصلی گرسنگی و سوءتغذیه است. گرچه شهرنشینی رو به گسترش است، اما هنوز هم اکثر فقیران در مناطق روستایی زندگی می کنند و گرچه فقر مفرط (شمار افراد دارای درآمد روزانه کمتر از یک دلار) طی سال های اخیر کاهش یافته اما شمار افراد فقیر (دارای درآمد روزانه بین یک تا دو دلار) و همچنین نابرابری بین ثروتمندان و فقیران رو به افزایش است. تحقق این هدف هزاره جهت کاهش گرسنگی و سوءتغذیه نیازمند این موارد است:
     - تقویت مدیریت بر غذا و نظام کشاورزی در سطح جهانی، کشوری و بومی به منظور عملی کردن پیشنهادهای نوین سال 2005
     - افزایش سرمایه گذاری عمومی برای رشد کشاورزی و روستایی.
     - برداشتن گام های هدفمند جهت ارتقای وضع تغذیه و بهداشت.
     - ایجاد یک نظام مؤ ثر جهانی به منظور پیشگیری و کاهش فجایع طبیعی.
     تاکنون در زمینه کاهش گرسنگی، سوءتغذیه و فقر پیشرفت های چشمگیری در کشورهای بزرگ آسیا و آمریکای لاتین مشاهده شده است، ولی باید تلاش ها معطوف به آفریقا و کشورهای کوچکتر و فقیرتر شود.
     و اکنون زمان آن است که ورای سال 2015 اندیشید. برای پایان دادن به گرسنگی و نه فقط کاهش آن، نیاز به سیاست های متفاوت است. عاملان مؤ ثر جهانی و ملی باید فقیرترین افراد و کشورها و به خصوص فقیران روستایی را درنظر بگیرند. باید به تعاملات پیچیده بین کشاورزی، بهداشت و روش های زندگی با دیدگاه های جدیدی نگریست و به مسائل جنسیتی توجه بیشتری کرد. باید برای نظام های بیمه ای و سیاست های مناسب تامین اجتماعی سرمایه گذاری کرد. فناوری های نوین زیستی و اطلاعاتی علمی برای افراد بسیار فقیر و در حاشیه ضروری است و از منابع طبیعی باید برای حفاظت دربرابر تهدیدات جدید نسبت به امنیت غذایی استفاده شود و برای تحقق سایر اهداف توسعه هزاره باید راه ها و سیاست های بیشتری ارایه شود تا هدف امنیت غذایی فقیرترین و گرسنه ترین افراد محقق گردد.